Dişli çark mekanizmalarında profil kavrama oranının (Temas Oranı/Contact Ratio/εα) sese etkisi ve hesaplanması

Yiğit ERSOY
Dişli çark mekanizmalarında profil kavrama oranının (Temas Oranı/Contact Ratio/εα) sese etkisi ve hesaplanması

1) Dişli çark mekanizmalarında gürültünün etkileri nelerdir?

Tarihte dişli çarklar bir güç ve hareket iletimi sağlaması beklenen elemanlarken, günümüzde dişli tasarımındaki beklentiler zamanla değişti. Önceden boyut, güç ve verimlilik, dişli tasarım sürecindeki temel kaygılardı. Daha sessiz çalışan dişli çarklar ürün kalitesinin bir göstergesi olarak görülmesi nedeniyle, titreşimler ve gürültü giderek daha önemli kriterler haline geldi.

Geçmişte dişli kutularında yüksek gürültü seviyeleri genel olarak kabul ediliyordu. Zaman zaman, kurulum üzerinde ses izolasyonu muhafazaları kullanılarak düşük gürültü gereksinimleri giderildi.  Bu da bakım ve inceleme için erişilebilirliği azaltırken daha yüksek maliyetlere neden oldu. Ses izolasyonu muhafazaları ek ağırlık ve hacim nedeniyle uygulamalarda iyi karşılanmadı.

Mühendislikteki ilerlemeler ve mevcut dişli uygulamalarında artan çalışma hızları, gürültü ve titreşimin mekanik dişli kutularında dişli kullanımıyla ilişkili istenmeyen yan etkiler olduğunu açıkça ortaya koymuştur.  Bir dişli kutusunun toplam kalitesinin bir ölçüsü olarak kabul edildiğinden, gürültünün azalması beklenmektedir. Dişli gürültüsünün azaltılması için mühendislik açısından tasarımına, hesaplanmasına ve üretimine özen gösterilmesi gerekmektedir.

“ANSI/AGMA 6025-D98 Sound For Enclosed Helical, Herringbone, And Spiral Bevel Gear Drives” standartında mesleki gürültüye maruz kalmayla ilgili yeni gürültü spesifikasyonları, kurallar, düzenlemeler ve daha düşük gürültü seviyelerine sahip dişliler ile ilgili bilgilere ulaşmaktayız.

Çok sayıda deney ve araştırma projesinin sonucu, dişli gürültüsünü etkileyen bir grup faktör tanımlanır. Dişli mühendisliği uzmanları, en önemli faktörlerden bazılarını dişli tipi, diş profili, basınç açısı, modül, dişli oranı, diş yükü, eğim çizgisi hızı ve temas oranı olarak tanımlamıştır.

Dişli tasarımında, azalan basınç açısının ve/veya artan diş derinliğinin, temas oranını arttırmanın iç dinamik yüklerde azalma sağlayabildiği bilinmektedir.  Düz dişliler için diş sayısına, modüle, dişli oranına, çalışma merkezi mesafesine ve profil kaydırmalı ek modifikasyona bağlı olarak temas oranı değişmektedir.

2) Evolvent Profilli Düz Alın Dişli Mekanizmalarında Profil Kavrama Oranı Hesaplama

Bir dişli çifti birbiri ile sürekli hareketini sağlamak için en alt temas noktasında iletimi kesme anında, bir sonraki diş çiftine teması başlamış olmalıdır. Temasın mümkün olduğunca fazla olması arzu edilir…

Makalenin devamı >> https://view.publitas.com/p222-1755/gucaktarim-112-mayis-2023/page/60-61

Yazarı Paylaş
Yorum Yap