Connect with us

Yazılımlar

Serbest biçimde frezeleme ile dişli açma

Yayın tarihi:

on

Üniversal işleme merkezlerinde yenilikçi dişli üretimi.

Serbest biçimde frezeleme son yıllarda dişli endüstrisinde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Serbest biçimde frezeleme, belirli bir formu olmayan standart kesici takımlara sahip üniversal çok eksenli işleme merkezlerinde yapılan dişli üretimidir. Bu yöntemle özellikle büyük boyutlu dişlilerin tek parça, küçük seriler veya yedek parça olarak üretimi daha verimli olmakta ve dişlileri daha uygun şekilde tasarlamak için bir dizi avantajlar sunmaktadır.

Serbest biçimde frezeleme ile modül, kavrama açısı, referans profili veya konik dişlilerde kesme dairesi yarıçapı istenildiği gibi seçilebilir, pahalı özel takımlar gerekli değildir ve ucuz, kolayca bulunabilen standart kesici takımlarla üretim yapılabilir.

İç ve dış dişlilere sahip daha karmaşık parçalar tek bir tezgâhta işlenebilir, bu nedenle özel dişli açma tezgâhları gerekli değildir. İç ve dış silindirik dişliler, çift helisel-çavuş dişliler, ok dişliler, düz/helisel/spiral konik dişliler ve buna benzer diğer parçalar tek ve aynı tezgâhta komple üretilebilirler (Resim 1).

Resim 1: Çoklu dişli çark

 Referans geometrisi ​​olarak 3B dişli formu

3D diş formu, serbest biçimde frezeleme için bir ön koşuldur. Bu diş formunun 3B-CAD modelleri şeklinde veya CNC-kodu olarak mevcut olması, istenen dişli kalitesine ulaşmak için önemli değildir. Bununla birlikte, farklı üreticilerin CNC işleme merkezleri kullanılacaksa, CAD modellerinin kullanımı frezeleme stratejisinde daha yüksek bir esneklik ve önemli ölçüde de tezgâh bağımsızlığı sunar (Resim 2). 

Resim 2: Ok dişli çark

Profil veya yanak modifikasyonları olmayan evolvent dişliler için çeşitli yazılımlar mevcuttur. Bu geometriler uzun yıllardan beri lazer kesim veya tel erozyon (EDM) yöntemiyle yapılan dişli üretiminde kullanılmaktadır. Profil modifikasyonu (profil yönünde diş üstü ve dibi boşaltmaları) veya yanak modifikasyonu (helis yönünde kenar boşaltma ve bombelik) yapılan evolvent dişlilerde bu geometrilerin kullanılabilirliği daha da sınırlıdır. Hatta diş formu çok daha karmaşık ve evolvent yerine oktoid olan konik dişliler için profesyonel, hızlı ve kullanımı kolay yazılım çözümleri bulmak neredeyse pek mümkün değildir.

Bağımsız ve esnek yazılım çözümleri

Makine elemanları için yenilikçi hesaplama yazılım ürünleri üreticisi GWJ Technology GmbH, 2007 yılından beri uygun yazılım çözümleri geliştirmektedir. 2007’nin sonunda, evolvent silindirik dişliler için geliştirilmiş GearEngineer yazılımının ilk sürümü bir üniversal çok eksenli işleme merkezleri üreticisinde kullanıldı. Silindirik dişlilerde elde edilen bu başarıdan sonra geliştirme çalışmaları daha karmaşık dişliler için devam etti. 2010 başlarında düz ve helisel konik dişli ile Klingelnberg Zyklo-Palloid®-spiral konik dişli hesaplama modülleri devreye alındı (Resim 3).

Resim 3: Spiral konik dişli ve plan dişli

Diş formunun hesabı bir entegre matematiksel üretim simülasyonuna dayanmaktadır. Bu sayede diş formu geometrileri konvansiyonel üretilen dişli çarklarla tam bir uyum göstermektedir ve bunları bir 3B-CAD modeli olarak oluşturmak mümkündür. Bu yazılım geometri hesabına ek olarak DIN 3990 Metod B, ISO 6336 Metod B ve AGMA 2101/2001 esas alınarak yapılacak mukavemet hesapları için ideal bir araçtır.

Tüm girdiler ve/veya bilinen çıktı verileri daha hesaplama sırasında kavrama hataları, minimum diş üstü kalınlığı, alttan kesme ve üretilebilirlik açısından kontrol edilir. Sezgisel kullanıcı ara yüzü, çok fazla eğitim almadan hızlı ve rahat bir şekilde çalışma olanağı sağlar.

Dişli temas analizi ve temas alanının görselleştirilmesi

GearEngineer yazılımı, temas alanının görselleştirilmesi için yüksüz halde bir diş temas analizi içerir.

Dişli çiftindeki yuvarlanma sürecini; eş zamanlı çarpışma kontrolü ve temas bölgelerinin belirlemesi yardımıyla simüle ederek yüksüz halde bir temas deseni hesaplanır. Temas alanları renklendirilir ve temas deseni doğrudan üç boyutlu diş yanağında gösterilir (Resim 4).

Resim 4: Dişli temas analizi

Temas deseninin konumu teknik kabul ve şartlara uymuyorsa, temas deseninde değişiklikler yapılabilir. Temas deseninin üretime başlamadan önce görselleştirilmesi, sıklıkla yapılan ayar döngüleri ihtiyacını ortadan kaldırmakta ve istenen temas deseni anında elde edilebilmektedir. Son yıllardaki kapsamlı deneyimler; simülasyonla elde edilen temas deseninin, serbest biçimde frezeleme sonrası dişli çifti temas bölgesinde yapılan boyama deseni kontrolü ile çok iyi eşleştiğini göstermektedir.

Ayrıca, temas deseni hesaplamasında dişlilerin birbirlerine göre ideal konumlarına ek olarak farklı montaj konumları da dikkate alınabilir. Böylece daha önce hesaplanan rulman deformasyonları temas deseni simülasyonunda dikkate alınabilir. Millerdeki deformasyonlardan, rulman ve gövde rijitliklerinden kaynaklanan yatak deformasyonları, bir sistem hesaplaması yazılımı, örneğin Türkçe dil seçeneği de bulunan GWJ SystemManager ile farklı yükler için belirlenebilir. 

SystemManager gerçek bir sistem ortamı olup; çok milli ve çok kademeli dişli sistemlerini (silindirik dişliler için eş eksenli miller ve paralel eksenli mil, planet dişli mekanizmaları için eş merkezli mil, konik dişliler için silindirik ve planet dişli mekanizmalarıyla birlikte dik mil) doğrusal olmayan sonlu elemanları da dikkate alarak inceleyebilen birleştirilmiş bir FE hesaplamasıdır.

Bir masaüstü uygulaması olarak SystemManager ile, basitten karmaşık sistemlere kadar tüm dişli kutuları ve dönel simetrik mekanizmalar kurulabilir ve tek bir düğmeye basılarak hesaplanabilir (Resim 5).

Resim 5: SystemManager

Uygulamalardan kazanılan deneyimler

Son yıllarda, GearEngineer-CAD modelleri esas alınarak universal çok eksenli işleme merkezlerinde çok sayıda farklı dişliler hem ısıl işlem sonrası hem de öncesi üretilmiştir. Buna örnek olarak iç ve dış silindirik dişliler, büyük modüllü düşük diş sayılı silindirik dişliler, çift helisel-çavuş dişliler, bitişik çavuş dişliler, silindirik dişli segmentleri, düz ve helisel konik dişliler verilebilir. Ayrıca 3m çapa kadar çok sayıda yüksek kalitede Klingelnberg Zyklo-Palloid®-spiral konik dişliler üretildi (Resim 6). 

Resim 6: Spiral konik dişli çark

Bu dişli kutuları uzun süreden beri kullanılmaktadır ve geleneksel yöntemlerle üretilen dişli çiftlerine göre herhangi bir farklılık göstermemektedir.

Silindirik dişliler için elde edilebilir ve tekrarlanabilir DIN dişli kalite sınıfları 6 ile 5 arasındadır.

Klimatize odalar gibi özel koşullarda daha da iyi kalite düzeylerine ulaşılabilir.

Konik dişliler için parça boyutuna, işleme stratejisine ve işleme merkezine vb. bağlı olarak, 6 ile 3 arasında DIN kalite sınıfına ulaşılabilir.

Geleceğe bakış

Son dönemlerde verimlilik nedenleriyle, dişlilerin serbest biçimde frezelenmesi 3 veya 4 modülden itibaren tercih edilen bir seçenek olmaktadır. Geliştirme çalışmaları ilerledikçe daha küçük modüllere doğru uygulamalar düşünülebilir. Klasik üretim yöntemleri yüksek adetli seri üretimde ağırlık kazansa da serbest biçimde frezeleme orta ve büyük ölçekli dişli üretiminde, prototip ve tek parça üretimlerinde, düşük adetli seri üretimlerde veya tamir amaçlı üretimlerde avantajlı olmaktadır. 

Dişli üretimi pahalı özel takımlara gerek olmadan daha uygun bir şekilde gerçekleştirilebilir. Bu sayede mühendislik ve üretimde inanılmaz bir esnekliğin yanı sıra önceki üretim süreçlerini optimize etmekte de imkân yaratılmış olur.

Özel diş profili tasarlamak şimdi çok kolay

Üretiminizde, örneğin 

  • 5-Eksenli CNC freze (serbest biçimde frezeleme)
  • Tel erozyon
  • Lazer kesim
  • Kesici takım imalatı veya simülasyonu / FEM analizi

için temel (referans) geometrisi olarak kullanmak üzere gerçek diş formuna ihtiyaç duyuyorsanız; size 

  • Düz, helisel ve spiral konik dişli çarklar için 3B-CAD verileri
  • Silindirik dişliler için 2B-profil ve 3B-CAD verileri 

sunabiliriz.

Arzu edilirse aşağıdaki bilgiler de ilave edilebilir:

  • Kapsamlı hesaplama protokolü
  • Diş boşluğunun 3B yüzey modeli
  • CAM programlamayı destekleyecek 3B kılavuz ve sınır eğrileri
  • Dişli temas analizi ve temas alanının görselleştirilmesi (Tooth contact analysis TCA)
  • Kalite kontrol amaçlı muayene/ölçüm verileri

Uzman ellerden size

Merkezi Almanya Braunschweig’da bulunan GWJ Technology GmbH, makine mühendisliğinde çeşitli standart hesaplama yazılımlarının yanında teknik satış süreçlerinin optimizasyonu için kullanılabilen CAD verilerine sahip müşteriye özel hesaplama ve görsel ürün/ürün grupları seçim araçlarına da odaklanmaktadır. Bunlar basit makine elemanları için standart yazılımlardan, 5 eksenli CNC işlemleri için gerçek 3B-diş formu geometrilerine yönelik özel dişli yazılımına kadar uzanmaktadır. Amaç, yakın iş birliği içinde ve verimli teknolojileri kullanarak müşterilere yeni rekabet avantajlarını sağlayabilmek için en iyi şekilde destek olmaktır. Uzmanlık, yüksek kalite standartları ve en yüksek müşteri memnuniyeti için mükemmel hizmet, şirket felsefesinin temel taşlarıdır.

İhtiyaç halinde şirketimiz size mühendislik hizmetleri veya eğitim programlarıyla uzmanlık bilgileri de sunmaktadır.

Pratik ve yetenekli üçlü olarak nitelendirilen “eAssistant/TBK+SystemManager+CAD Arayüz” yazılım paket veya modülleri; Türkiye ekonomisinin küçüldüğü ve bir de Covit-19 salgını nedeniyle uzaktan çalışmanın ağırlık kazandığı dönemde satın almak yerine 1-3-6-12 aylık sürelerle kiralanabilmekte ve ayrıca bakım sözleşmesi ve ücretlerine de gerek kalmamaktadır.

Bu uygulamanın; makine üretimi sektöründeki, özellikle ihracata yönelik tasarım ve üretim yapan işletmelerin ihtiyaçlarını ertelemeden gerçekleştirebilecekleri bir fırsat olacağını düşünüyoruz.

Daha fazla bilgi için KAPEM Ltd. ile iletişime geçebilirsiniz.  Ayrıca YouTube kanalımızdaki basit ve anlaşılır video eğitimlerimizi https://www.youtube.com/c/GwjDe42 linklerinden izleyebilirsiniz.

Türkiye Temsilcisi- KAPEM Endüstriyel Danışmanlık ve Dış Tic. Ltd. Şti.-İstanbul

Dr. Müh. Ender Önöz

Tel: 0216-225 84 58; 0216-465 16 77; GSM: 0532-311 48 59

www.kapem.com; info@kapem.com

Yazılımlar

Dişli sistemlerinin hesaplanmasında ilave yenilikler

Yayın tarihi:

on

By

Hesaplama uzmanı GWJ Technology GmbH, iyi bilinen çözümleri eAssistant ve TBK’nın bir uzantısı olarak güç aktarım sistemleri için hesaplama ortamı SystemManager’in yeni bir sürümünü sunuyor.

SystemManager; münferit makine elemanlarının (miller, rulmanlar, bağlantı elemanları ve çeşitli dişliler), çok kademeli, güç dağıtmalı ve manuel dişli kutuları gibi sistemlerin tasarımı ve optimizasyonu için iyi bilinen GWJ çözümlerinin (web tabanlı eAssistant ve masaüstü çözümü olarak TBK) güçlü ve kullanımı kolay bir uzantısıdır.

SystemManager’in en son sürümünde, şablon dosyaları veya alt dizinleri olan örnekler yapılandırılabilir ve ayrıca kullanıcının kendisi tarafından oluşturulabilir.

Sonuçların görselleştirilmesinde artık yayılı yükün sadece tekil yük elemanları değil, yük spektrumunun tüm elemanları da tek bir grafikte gösterilebilir. Bu, örneğin yanak modifikasyonları değerlendirilirken doğrusal yük çizgisinin dişli yanak yüzey genişliği üzerindeki dağılımı kullanılarak daha yararlı olabilir.

Ayrıca silindirik dişlilerde, bağlantılar noktasal yükler olarak kabul edilirse, kuvvet uygulanması için bir eksenel aralık tanımlanabilir. Bu mesafe, yük spektrumu durumunda da değişebilir. Kütleler ve dengesizlikler için de eksenel aralıklar (kütle merkezi ile kuvvet elemanı arasındaki mesafe) tanımlanabilir; böylece örneğin mil geometrisinin dışındaki kütle merkezlerine izin verilebilir.

TBK veya eAssistant ile yapılan münferit hesaplamaların aktarımda, dişli verileri farklı hesaplamalar için artık dişli elemanı bünyesinde kaydedilir ve böylece tutarlı bir hesaplama sağlanır.

CAD verilerinin sisteme aktarılması için örneğin, 3B elastik yapı bileşenleri (sonlu elemanlar bileşen ağı) için STEP formatında; yani redüktör gövdesi, planet taşıyıcıları, dişli çark gövdeleri ve hatta karmaşık mil geometrileri için şimdi 3B görünümlü bir ön diyalog ortamı söz konusudur. Bu özellik, şayet bir STEP dosyasında birden fazla bileşen varsa, bileşenlerin tek tek silinmesini veya birleştirilmesini sağlar. Ayrıca, bileşenler doğrudan içe aktarma sırasında basitleştirilebilir. Bu sayede pahlar, radyüsler ve küçük delikler kolaylıkla kaldırılabilir, dolayısıyla bellek ihtiyacı ve hesaplama süresini de düşüren ağ öğelerinin sayısı azaltılabilir. Bu, bir CAD sisteminde verileri sistem hesaplamasına aktarmadan önce hazırlama işini de önemli ölçüde azaltır.

Yeni sürümde ayrıca 3B elastik bileşenlerin konumlandırması basitleştirildi ve sonlu elemanlar ağı, örneğin farklı malzemeleri atayabilmek için birçok alt alana bölünebilir hale getirildi.

CAD verilerini içe aktarmada ön izleme diyaloğu, ağ yapısının genel görünüşü hakkında bilgi verebilir ve böylece gerektiğinde bir ayarlama da sağlanabilir.

Uzman ellerden size

GWJ Technology GmbH, makine mühendisliğinde çeşitli standart hesaplama yazılımlarının yanında teknik satış süreçlerinin optimizasyonu için kullanılabilen CAD verilerine sahip müşteriye özel hesaplama ve görsel ürün/ürün grupları seçim araçlarına da odaklanmaktadır. Bunlar basit makine elemanları için standart yazılımlardan, 5 eksenli CNC işlemleri için gerçek 3B-diş formu geometrilerine yönelik özel dişli yazılımına kadar uzanmaktadır. Amaç, yakın iş birliği içinde ve verimli teknolojileri kullanarak müşterilere yeni rekabet avantajlarını sağlayabilmek için en iyi şekilde destek olmaktır. Uzmanlık, yüksek kalite standartları ve en yüksek müşteri memnuniyeti için mükemmel hizmet, şirket felsefesinin temel taşlarıdır.

Bizimle irtibata geçin

Uzaktan çalışmanın ağırlık kazanması nedeniyle ve son aylarda yaşamakta olduğumuz döviz artışları da dikkate alınarak; eAssistant yazılımının tüm modülleri paket olarak ve arzu edilirse 2D DXF, STEP/IGES, 3D-CAD Plugin eklentisi seçenekleri ile birlikte Türkiye’ye özel bir kampanya kapsamında 1 aylık kiralama fiyatına 12 aylık süreli olarak temin edilebilmektedir.

Bu uygulamanın; makine üretimi sektöründeki (özellikle ihracat yapan otomotiv, rüzgar enerjisi ve savunma sanayi alanında çalışan) tasarım ve üretim yapan küçük ve orta ölçekli işletmelerin ihtiyaçlarını ertelemeden gerçekleştirebilecekleri bir fırsat olduğunu düşünüyoruz. İhtiyaç halinde şirketimiz size mühendislik hizmetleri veya uzaktan eğitim programlarıyla uzmanlık bilgileri de sunmaktadır.

Daha kapsamlı bilgi almak için aşağıdaki iletişim bilgilerimizden bize ulaşabilirsiniz.

Türkiye Temsilcisi: KAPEM Endüstriyel Danışmanlık ve Dış Tic. Ltd. Şti.-İstanbul

Tel: 0216-225 84 58; GSM: 0532-311 48 59

www.kapem.com; info@kapem.com

Devamını oku

Yazılımlar

Hızlı redüktör tasarımı ve optimizasyonu

Yayın tarihi:

on

By

GWJ Technology GmbH, münferit makine elemanlarından komple güç iletimi sistemlerine kadar hesaplama çözümlerinin lider sağlayıcısı olarak; web tabanlı eAssistant ve klasik masaüstü uygulaması TBK çözümleri ile birlikte çalışan sistem hesaplama yazılımı SystemManager’in yeni versiyonunu sunuyor.

SystemManager, çok kademeli silindirik dişli kutularından güç dağıtmalı dişli kutularına, manuel dişli kutularından isteğe bağlı planet dişli mekanizmalarına hatta sonsuz ve konik dişli kutularına kadar çeşitli redüktör sistemlerinin tasarımı ve optimizasyonu için bir sistem oluşturma ve hesaplama ortamıdır. Burada gerçek bir çoklu mil sistemi söz konusudur; yani SystemManager üzerinde dişliler bulunan doğrusal olmayan aktarma elemanları olarak bir Sonlu Elemanlar (FE) çoklu mil sistemine dayanmaktadır. Konuyla ilgili ayrıntılı değerlendirmeye, Güç Aktarım Dergisi’nin 2020 yılı Şubat Sayısı’nda yayımlanan “Analitik ve Sonlu Elemanlar (FE) Hesaplama Yöntemleri Birlikte Büyüyor ve Gelişiyor” başlıklı makalede de yer verilmiştir.

Güçlü ve kullanımı kolay sistem çözümü, tanınmış GWJ ürünleri eAssistant ve TBK’nın bir uzantısı olarak 10 yıldır mevcuttur.

SystemManager en son sürümde, çok kademeli silindirik dişlilerin veya münferit planet kademelerinin hızlı tasarımı için pratik bir öneri özelliği sunmaktadır.

Artık yeni ilave edilen “Sistem ekle” ve “Silindirik dişli” fonksiyonlarını kullanarak; kademe sayısı, toplam çevrim oranı, tahrik momenti ve devir sayısı gibi yalnızca birkaç parametre girişi ile otomatik olarak çok kademeli bir dişli sistemi önerisi oluşturulabilir. Yani SystemManager otomatik olarak uygun silindirik dişli kademelerine sahip uygun bir çoklu mil sistemi oluşturur. Böylece kullanıcı önce bir yapı ve ayrı ayrı öğeler oluşturmak yerine, bunları bir düğmeye basarak ve doğru boyutta hemen elde edebilir. Silindirik dişli kademeleri daha sonra tasarım açısından daha da rafine edilebilir veya uyarlanabilir ve miller daha da detaylandırılabilir veya farklı şekilde düzenlenebilir. Önerilen mil çapları, söz konusu tahrik momentinin iletimi için otomatik olarak önceden boyutlandırılır. Bu sayede, veri tabanından millere uygun rulmanların doğrudan yerleştirilmesi kolaylaşır. Bu yeni işlev, çok kademeli silindirik dişlilerin tasarımına ve daha ayrıntılı boyutlandırılmasına başlanmasını büyük ölçüde kolaylaştırır ve hızlandırır. Aynı zamanda, kullanıcı çok milli bir sistemin temel yapısını oluştururken rutin işlerden kurtulmuş olur.

Çok kademeli silindirik dişliler için tasarım düzenine benzer şekilde, münferit planet kademeleri de önceden boyutlandırılabilir ve birkaç parametre girişi ile otomatik olarak oluşturulabilir. Bu aynı zamanda yeni bir tasarım sırasında önemli ölçüde zaman tasarrufu sağlar.

Uzman ellerden size

GWJ Technology GmbH, makine mühendisliğinde çeşitli standart hesaplama yazılımlarının yanında teknik satış süreçlerinin optimizasyonu için kullanılabilen CAD verilerine sahip müşteriye özel hesaplama ve görsel ürün/ürün grupları seçim araçlarına kadar uzanmaktadır. Bunlar basit makine elemanları için standart yazılımlardan, 5 eksenli CNC işlemleri için gerçek 3B-diş formu geometrilerine yönelik özel dişli yazılımına kadar çeşitlendirilmiştir. Amaç, yakın iş birliği içinde ve verimli teknolojileri kullanarak müşterilere yeni rekabet avantajlarını sağlayabilmek için en iyi şekilde destek olmaktır. Uzmanlık, yüksek kalite standartları ve en yüksek müşteri memnuniyeti için mükemmel hizmet, şirket felsefesinin temel taşlarıdır.

Bizimle irtibata geçin

Uzaktan çalışmanın ağırlık kazanması nedeniyle ve son aylarda yaşamakta olduğumuz döviz artışları da dikkate alınarak; eAssistant yazılımının tüm modülleri paket olarak ve arzu edilirse 2D DXF, STEP/IGES, 3D-CAD Plugin eklentisi seçenekleri ile birlikte Türkiye’ye özel bir kampanya kapsamında 1 aylık kiralama fiyatına 12 aylık süreli olarak temin edilebilmektedir.

Bu uygulamanın; makine üretimi sektöründeki (özellikle ihracat yapan otomotiv, rüzgar enerjisi ve savunma sanayi alanında çalışan) tasarım ve üretim yapan küçük ve orta ölçekli işletmelerin ihtiyaçlarını ertelemeden gerçekleştirebilecekleri bir fırsat olduğunu düşünüyoruz. İhtiyaç halinde şirketimiz size mühendislik hizmetleri veya uzaktan eğitim programlarıyla uzmanlık bilgileri de sunmaktadır.

Daha kapsamlı bilgi almak için aşağıdaki iletişim bilgilerimizden bize ulaşabilirsiniz

Türkiye Temsilcisi: KAPEM Endüstriyel Danışmanlık ve Dış Tic. Ltd. Şti.-İstanbul

Tel: 0216-225 84 58 – GSM: 0532-311 48 59
www.kapem.com
info@kapem.com veya info@gwj.de

Devamını oku

Yazılımlar

KISSsoft ile Mikropitting hesabı

Yayın tarihi:

on

By

KISSsoft, ISO TR 15144 Teknik Raporu’nda açıklanan ve daha hassas olan Yöntem A’yı kullanarak, Mikropitting’in hesaplanması için bir prosedür sağlayan ilk ticari yazılım ürünü oldu. Basitleştirilmiş Yöntem B hesaplama işlemi de 2010 yılından bu yana mevcuttur. Ayrıca 2018 yılında Teknik Şartname ISO TS 6336-22 olarak yayımlanan TR’nin revize edilmiş baskısı da KISSsoft’ta uygulanmaktadır.

2014 yılında ikinci bir bölüm olan ISO TR 15144-2 yayımlandı. 2018’den beri ISO TR 6336-31 mevcuttur ve dört hesaplama örneği içerir. Bu belge, ISO TS 6336-22’nin uygulamasını pratik örneklerle açıkladığı için önemlidir. KISSsoft’un tam olarak standarda göre hesapladığını doğrulamak için örneklerin tümü yeniden hesaplandı ve KISSsoft ile belgelendi.

ISO TS 6336-22’de belirtilen mikropitting kanıtları, özellikle rüzgâr dişli kutusu imalat endüstrisinde, sertifikasyon kuruluşları tarafından istenmektedir.

Mikropitting fenomeni

  • Özgül yağ film kalınlığı λGF
  • Dinamik ilave yükler

Film kalınlığı dişli yanakları birbirine değecek kadar küçülürse, yani yağ filmi yüzey pürüzlülüğünden daha ince hale gelir ve karışık sürtünme oluşursa, yüzeyde hasarlar oluşur. 

Bir dişli setinin mikropitting riski altında olup olmadığını değerlendirmede kritik faktör, spesifik yağlayıcı film kalınlığı λGF – yani yağlama boşluğu genişliği ile yüzey pürüzlülüğü arasındaki orandır.

Micropitting, diş yanağı yüzeyinden kendi içine doğru ilerleyen çatlak şeklindeki yüzey hasarı ile karakterize edilir. Bunlar, yaklaşık 10 ila 20 µm derinlikte, 25 ila 100 µm uzunluğunda ve 10 µm ile 20 genişliğinde küçük çukurlardır (bu sebeple “mikro çukurlaşma” da denir). Ortaya çıkan gri benekler diş yanağına mat bir görünüm verir.

Mikro çukurlaşma daha çok sertleştirilmiş dişlilerde görünse de aynı zamanda nitrürlenmiş, indüksiyonla sertleştirilmiş veya yüzeyi sertleştirilmiş olmayan dişlilerde de oluşabilir.

Yüzeyden malzeme eksilmesi nedeniyle kavrama profil hatası artar, dişlilerin kalitesinde ve hassasiyetinde genel bir azalmaya yol açar. Bir süre sonra, yüzeyden malzeme kalkması durabilir veya bu süreç devam edebilir. 

Bunun neden olduğu hasar, daha yüksek dinamik yüklere neden olabilir ve bu da gürültü seviyelerini artırır veya gerçek çukurlar oluşana kadar dişlere daha fazla yük bindirir.

Yüzeyden kalkan malzeme eğer daha önce yağlayıcı filtresi tarafından elimine edilmezse, rulmanların hasarlanmasına da sebep olabilir. Bu tip bir filtreleme, rüzgâr türbinlerinin imalatında ve işletiminde standart olarak uygulanmaktadır.

Bu nedenle mikro çukurlaşma her zaman dişliler, dişli modifikasyonları ve yağlayıcı için bir boyutlandırma kriteri olarak düşünülmelidir.

Teknik Şartname ISO TS 6336-22

  • Özgül yağ filmi kalınlığını tayin etme
  • Mikropitting risk analizi
  • Yağlama, yüzey yapısı, vb.

ISO TS 6336-22 ayrıca izin verilen spesifik yağlayıcı film kalınlığı λGFP’nin bir tanımını da içerir. Bu veriler, mikro çukurlaşmaya karşı emniyet için güvenilir hesaplamalar yapmayı mümkün kılar.

Teoride, yağ filmi yeterince kalın ise mikro çukurlaşma meydana gelmeyecektir. İzin verilebilecek özgül yağ filmi kalınlığı, hangi yağın özellikle de hangi katkı maddelerinin kullanıldığına, yüzey yapısına ve sertleştirme işlemi gibi diğer parametrelere bağlıdır.

Dişli hesaplama fonksiyonlarının bir parçası olarak optimum kavrama kriterleri, mikro çukurlaşmaya karşı en yüksek güvenlik seviyelerini elde etmek için tanımlanabilir. Ancak, bu hesaplamalara her zaman pratik deneyimin sonuçları dahil edilmelidir.

Ayrıntı derecesi

Yukarıda açıklanan hesaplama yöntemleri iki farklı yaklaşımla uygulanabilir: Normal kuvvet dağılımı, Hertz basıncı ve sıcaklık analizini içeren Yöntem B, standartta verilen şartnamelere uygun olarak profil düzeltme yapılmayan dişliler uygulanabilir.

Alternatif olarak, gerekli değerlerin belirlenmesi için bir temas analizi (kontak analiz- LTCA) kullanılabilir. Bu, ISO standardındaki Yöntem A’ya karşılık gelir.

İkinci seçenek elbette daha fazla zaman ve çaba gerektirir. Ancak şunu da söyleyebiliriz ki; güçlü ve modern bilgisayarlar, bu daha karmaşık yaklaşımı da içeren hesaplamaları hızlıca yapabilir.

Mikro çukurlaşma riskini azaltmak için (örneğin rüzgâr endüstrisinde), günümüzde diş açma genellikle profil düzeltmeleri ile yapılır, bu nedenle pratik deneyimde Yöntem A’nın kullanılması esastır.

KISSsoft’ta uygulama

ISO TS 6336-22’nin yeni versiyonu, son derece etkili, uluslararası kabul görmüş bir hesaplama yöntemi sağlar. Bu, mühendislere yalnızca basit ve kullanımı kolay bir araç değil, aynı zamanda mikro çukurlaşma riski hakkında güvenilir bilgi veren bir araç sağlayacaktır.

Eğer gerçek bir mikropitting riski tespit edilebilirse, tasarım sırasında önceden tedbirler alınabilir ve daha sonra bir sorun oluşması önlenebilir.

Yük Spektrumu Uygulaması

Farklı yükler için hesaplamanın hangi yükle yapılması gerektiği sorusu ortaya çıkar. Maksimum tork ile yapılan bir hesaplama, çok konservatif bir sonuca yol açacaktır (gerçekçi olmayan düşük emniyet).

ISO 6336 yayınında, eş değer tork Teq’nin ISO 6336-6, Ek A’ya göre tanımlanması ve bununla mikropitting hesaplamasının yapılması tavsiye edilir. KISSsoft 2018 versiyonundan itibaren bu yöntem mevcuttur.

Test lisansı için kisssoft@onplus.com.tr adresinden bize ulaşabilirsiniz.

Devamını oku
Advertisement
Advertisement
Advertisement
Advertisement

Trendler

Copyright © 2011-2018 Moneta Tanıtım Organizasyon Reklamcılık Yayıncılık Tic. Ltd. Şti. - Canan Business Küçükbakkalköy Mah. Kocasinan Cad. Selvili Sokak No:4 Kat:12 Daire:78 Ataşehir İstanbul - T:0850 885 05 01 - info@monetatanitim.com